مرکز فروش عمده روغن دامی + بشکه 220 لیتری و فله+ارسال مستقیم از کارخانه تولید

گلسام بعنوان مرکز فروش عمده روغن دامی بصورت بشکه 220 لیتری و فله و ارسال مستقیم از کارخانه تولید، عرضه و بفروش میرساند.با کارشناسان ما ارتباط گرفته و در صورت داشتن سوال،مشاوره و راهنمایی خواهید شد.09120159482

 روغن دامی

تعریف جامع و کامل از روغن دامی به‌ همراه جزئیات فنی، ترکیبات، انواع، کاربردها، مزایا، معایب

روغن دامی چیست؟

روغن دامی، که گاهی با نام چربی حیوانی نیز شناخته می‌شود، به چربی استخراج‌شده از بافت‌های حیوانات گفته می‌شود. این روغن‌ها معمولاً از حیواناتی مانند گاو، گوسفند، بز، خوک، و مرغ به‌دست می‌آیند. فرآیند استخراج این چربی‌ها عمدتاً شامل ذوب کردن (Render) بافت‌های چربی حیوانی است.

انواع روغن دامی

روغن گاوی (پیه گاو):

رایج‌ترین نوع روغن دامی، حاوی اسیدهای چرب اشباع بالا، با بافتی سفت در دمای محیط.

روغن گوسفندی:

دارای عطر و طعم مشخص، معمولاً در آشپزی سنتی و صنعتی کاربرد دارد.

روغن مرغ:

سبک‌تر و دارای درصد بالاتری از اسیدهای چرب غیراشباع.

روغن خوک (لارد):

در کشورهای غربی کاربرد دارد، نرم‌تر و با نقطه ذوب پایین‌تر.

ترکیبات اصلی روغن دامی

روغن دامی عمدتاً از تری‌گلیسیریدها تشکیل شده و شامل انواع اسیدهای چرب است:

اسیدهای چرب اشباع (SFA):

مانند اسید پالمیتیک و اسید استئاریک، که باعث پایداری بالا و بافت سفت روغن می‌شوند.

اسیدهای چرب غیراشباع (MUFA و PUFA):

مانند اسید اولئیک (امگا 9) و لینولئیک (امگا 6)، که در روغن مرغ بیشتر یافت می‌شوند.

کلسترول:

روغن دامی حاوی مقداری کلسترول است که از نظر تغذیه‌ای مورد توجه قرار دارد.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی روغن دامی

در دمای اتاق معمولاً نیمه‌جامد تا جامد است.

رنگ آن از زرد کم‌رنگ تا سفید متغیر است.

نقطه ذوب آن بسته به نوع حیوان و ترکیب اسید چرب، بین 30 تا 50 درجه سانتی‌گراد متغیر است.

شاخص یدی پایین‌تر از روغن‌های گیاهی دارد (نشان‌دهنده اشباع بالاتر).

پایداری اکسیداتیو نسبتاً بالا دارد، به‌ویژه اگر اسیدهای چرب اشباع غالب باشند.

روش‌های تولید

رندرینگ خشک:

با استفاده از حرارت مستقیم، بدون آب، بافت چربی ذوب می‌شود و روغن از سایر اجزا جدا می‌گردد.

رندرینگ مرطوب:

با بخار یا آب گرم انجام می‌شود. در این روش کیفیت روغن بهتر حفظ می‌شود.

سانتریفیوژ یا فشرده‌سازی مکانیکی:

برای جداسازی روغن از مواد جامد باقی‌مانده.

کاربردهای روغن دامی

در صنایع غذایی:

در تولید سوسیس، کالباس، کنسروها، غذاهای آماده، شیرینی‌پزی، سرخ‌کردنی و پخت نان.

در صنایع غیرخوراکی:

در تولید صابون، روغن‌کاری صنعتی، شمع‌سازی، خوراک دام و طیور، مواد آرایشی، چرم‌سازی.

در پزشکی سنتی و طب سنتی:

برای درمان برخی از ناراحتی‌های پوستی یا تقویت بدن استفاده می‌شده است.

مزایا

طعم و عطر خاص و سنتی.

پایداری بالا در حرارت و سرخ‌کردن.

قابلیت نگهداری خوب در صورت تصفیه مناسب.

حاوی برخی ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین A و D.

معایب و نگرانی‌های تغذیه‌ای

درصد بالای اسیدهای چرب اشباع و کلسترول، که می‌تواند در مصرف زیاد، به بیماری‌های قلبی-عروقی منجر شود.

در صورت نگهداری نادرست، مستعد اکسیداسیون و فساد است.

ممکن است به دلیل منشأ حیوانی، برای برخی رژیم‌های غذایی (مثل گیاه‌خواری یا شرعیات خاص) مناسب نباشد.

ملاحظات شرعی و بهداشتی

در استفاده از روغن دامی در صنایع غذایی باید منشأ آن مشخص و مورد تأیید مراجع ذی‌صلاح (سازمان دامپزشکی، بهداشت و مراجع شرعی) باشد. در کشورهای اسلامی، استفاده از روغن خوک مجاز نیست و باید روغن‌های دیگر با گواهی حلال استفاده شوند.

مقایسه بین روغن دامی و گیاهی

مقایسه و تفاوت بین روغن دامی و روغن گیاهی عبارتند از:

منشأ:

روغن دامی:

منشأ حیوانی دارد (گاو، گوسفند، مرغ، خوک و غیره).

روغن گیاهی:

از دانه‌ها، مغزها، یا میوه‌های گیاهان گرفته می‌شود (سویا، کلزا، کنجد، زیتون، آفتابگردان و…).

ترکیب اسید چرب:

روغن دامی:

غنی از اسیدهای چرب اشباع و کلسترول.

روغن گیاهی:

معمولاً سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع و فاقد کلسترول.

پایداری حرارتی:

روغن دامی:

در برابر حرارت بالا مقاوم‌تر است، دیرتر دود می‌کند، مناسب برای سرخ‌کردن.

روغن گیاهی:

بسته به نوعش، برخی مثل روغن پالم پایداری بالا دارند، اما بعضی دیگر مثل روغن آفتابگردان حساس‌ترند.

ارزش تغذیه‌ای:

روغن دامی:

اگر به‌صورت کنترل‌شده مصرف شود، منبع خوبی از ویتامین‌های A، D، E است، اما مصرف زیاد ممکن است ریسک بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.

روغن گیاهی:

در اغلب موارد برای سلامت قلب بهتر است، به‌ویژه اگر از نوع غیراشباع مانند زیتون یا کنجد باشد.

کاربرد:

روغن دامی:

بیشتر در فرآورده‌های گوشتی، آشپزی سنتی و شیرینی‌پزی خاص استفاده می‌شود.

روغن گیاهی:

در مصارف عمومی خانگی، پخت‌و‌پز، سالاد و صنایع غذایی رایج‌تر است.

استانداردها و شاخص‌های کیفی روغن دامی

در ایران و بسیاری از کشورها، برای روغن دامی استانداردهایی تدوین شده که بر اساس ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی، و بهداشتی تنظیم می‌شن.

مهم‌ترین شاخص‌ها و ویژگی‌های کیفی شامل:

شاخص پراکسید (Peroxide Value):

برای سنجش میزان اکسیداسیون اولیه چربی. مقدار بالا نشان‌دهنده فساد آغازین است.

شاخص اسیدیته (Acid Value):

میزان اسیدهای چرب آزاد؛ اگر بالا باشد نشان‌دهنده تجزیه تری‌گلیسیریدها و فساد است.

شاخص یدی (Iodine Value):

بیانگر میزان غیراشباع بودن روغن؛ عدد پایین‌تر معمولاً به معنای پایداری بیشتر است.

شاخص صابونی شدن (Saponification Value):

نشان‌دهنده اندازه مولکول اسیدهای چرب است.

رنگ، بو و ظاهر:

باید عاری از بوی سوختگی، ترشیدگی یا کپک‌زدگی باشد. رنگ باید یکنواخت و شفاف یا نیمه‌شفاف باشد.

مقدار رطوبت و ناخالصی:

مقدار آب و ذرات جامد نباید از حد مشخصی تجاوز کند؛ در غیر این صورت ماندگاری پایین می‌آید.

وجود آنتی‌بیوتیک، هورمون یا فلزات سنگین:

چربی دامی نباید حاوی باقیمانده داروهای دامپزشکی یا عناصر مضر باشد.

استانداردهای ملی و بین‌المللی

استاندارد ملی ایران (مثل ISIRI 13320 برای پیه گاوی):

معیارهای کیفی، شرایط نگهداری، روش‌های آزمون و بسته‌بندی را مشخص کرده است.

کدکس مواد غذایی (Codex Alimentarius):

برخی کشورها از استانداردهای کدکس برای روغن‌های خوراکی پیروی می‌کنند.

مراجع حلال (مثل IFANCA، HALAL، JAKIM):

در کشورهای مسلمان برای صادرات و تولید روغن دامی حلال، گواهی‌های معتبر لازم است.

روش‌های تست آزمایشگاهی روغن دامی

روش‌های تست آزمایشگاهی روغن دامی عبارتست از:

 آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت، برای بررسی سلامت و کیفیت روغن دامی از چند روش استاندارد استفاده می‌شود این آزمون‌ها معمولاً طبق استانداردهای ISO، AOCS یا استاندارد ملی ایران انجام می‌شن:

تعیین عدد پراکسید (Peroxide Value – PV)

هدف:

بررسی میزان اکسیداسیون اولیه. اگر عدد بالا باشه یعنی روغن در حال فاسد شدنه.

روش:

روغن با یدید پتاسیم و معرف نشاسته واکنش می‌ده و بر حسب میلی‌اکی‌والان اکسیژن در کیلوگرم چربی اندازه‌گیری می‌شه.

عدد اسیدی (Acid Value – AV)

هدف:

تعیین میزان اسید چرب آزاد. بالا بودن این مقدار نشونه تجزیه روغن یا فساد میکروبیه.

روش:

تیتراسیون با محلول KOH و بیان بر حسب میلی‌گرم KOH در هر گرم روغن.

عدد یدی (Iodine Value – IV)

هدف:

تعیین درصد غیراشباع بودن چربی. عدد پایین‌تر = اشباع بیشتر = پایداری بالاتر.

روش:

واکنش با ید و اندازه‌گیری میزان جذب آن توسط روغن.

مقدار رطوبت و ناخالصی

هدف:

چون رطوبت زیاد باعث فساد می‌شه، باید زیر ۰.۲ درصد باشه.

روش:

استفاده از آون حرارتی یا تقطیر برای جدا کردن آب.

تست صابونی شدن (Saponification Value)

هدف:

محاسبه متوسط وزن مولکولی اسیدهای چرب موجود در روغن.

روش:

تیتراسیون با KOH و محاسبه میزان مصرف آن.

تست کیفی بو و رنگ

هدف:

بررسی ارگانولپتیک. روغن نباید بوی ترش، سوخته یا فاسد داشته باشه.

روش:

ارزیابی حسی توسط اپراتور متخصص، گاهی همراه با اسپکتروفتومتری برای رنگ.

تشخیص ناخالصی یا تقلب

هدف:

گاهی به روغن دامی، روغن نباتی یا مواد دیگر اضافه می‌کنند. این کار باید شناسایی بشه.

روش‌ها:

آزمون FTIR (مادون قرمز)

کروماتوگرافی گازی GC

طیف‌سنجی جرمی (MS)

مجوزها و الزامات قانونی برای فروش یا صادرات روغن دامی

مجوز بهداشتی تولید یا بسته‌بندی

صادرشده توسط سازمان غذا و دارو یا دامپزشکی کل کشور.

شامل تأیید محل تولید، تجهیزات، آزمایش‌های کنترل کیفیت و شرایط نگهداری.

پروانه بهره‌برداری یا پروانه کسب

برای فعالیت رسمی در زمینه تولید، بسته‌بندی یا فروش.

گواهی دامپزشکی و تأیید منشأ حیوانی

باید منشأ حیوان مشخص و بدون بیماری باشد.

برای صادرات، ارائه گواهی سلامت دام الزامی‌ست.

گواهی حلال

برای صادرات به کشورهای مسلمان، مخصوصاً خاورمیانه و مالزی.

توسط مراجع معتبر داخلی یا بین‌المللی صادر می‌شود.

گواهی استاندارد ملی ایران

برای پخش یا فروش در بازار داخلی، انطباق با استانداردهای ISIRI الزامی است.

گواهی صادرات (در صورت نیاز):

دریافت کارت بازرگانی

ثبت در سامانه جامع تجارت ایران

اظهارنامه گمرکی

برچسب‌گذاری استاندارد و ترجمه‌شده

انواع بسته‌بندی برای روغن دامی علاوه بر بشکه 220 لیتری

روغن دامی بسته به نوع مصرف (صنعتی، غذایی، خرده‌فروشی یا صادرات) در بسته‌بندی‌های متنوعی ارائه می‌شه. در کنار بشکه 220 لیتری فلزی یا پلاستیکی، گزینه‌های زیادی وجود داره که در ادامه به‌صورت کامل توضیح می‌دم:

تانکر یا ایزو تانک (برای حمل عمده)

حجم: بین ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ لیتر

نوع: تانکر استیل یا آلومینیومی بهداشتی

کاربرد: حمل بین کارخانه‌ای یا صادرات دریایی

مزیت: کاهش هزینه حمل، مناسب برای صادرات عمده

IBC تانک (Intermediate Bulk Container)

حجم: معمولاً ۱۰۰۰ لیتر

نوع: پلاستیک تقویت‌شده در قفس فلزی

کاربرد: مناسب برای مشتریان صنعتی، انبارش بلندمدت

ویژگی: قابلیت تخلیه آسان با شیر خروجی، قابل استفاده مجدد

گالن‌های بزرگ پلاستیکی

حجم: ۲۰، ۱۰، ۵ لیتری

جنس: پلی‌اتیلن سنگین HDPE (غذایی)

کاربرد: برای رستوران‌ها، قنادی‌ها، کارخانه‌های مواد غذایی کوچک

مزیت: سبک، مقاوم، قابل حمل دستی

بطری‌های پلاستیکی یا شیشه‌ای (خرده‌فروشی)

حجم: از ۲۵۰ میلی‌لیتر تا ۲ لیتر

نوع: بطری پت (PET) یا شیشه‌ای قهوه‌ای

کاربرد: فروش در فروشگاه‌ها، عطاری‌ها، استفاده سنتی

مزیت: ظاهر جذاب، مناسب مصرف خانگی، امکان درج لیبل و برند

دبه یا کوزه‌های پلاستیکی (سنتی)

حجم: ۸، ۱۲، ۱۸ کیلوگرم

شکل: استوانه‌ای با درب پیچ‌دار

ویژگی: بیشتر در فروشگاه‌های سنتی یا عطاری‌ها دیده می‌شه

پاکت‌های آلومینیومی یا متالایز (برای استفاده خاص)

نوع: بسته‌های وکیوم یا فویل چندلایه

کاربرد: بیشتر در کاربردهای خاص (مانند صنایع دارویی یا صادرات کوچک)

مزیت: وزن کم، ماندگاری بالا، محافظت در برابر نور و هوا

بسته‌بندی سفارشی با برند خاص (Private Label)

بسته‌بندی متناسب با نیاز مشتری خارجی یا داخلی با طراحی خاص

شامل شیشه‌های تزئینی، قوطی‌های فلزی کوچک، جعبه‌دار و غیره

مواد تشکیل دهنده اصلی و فرعی در روغن دامی

مواد تشکیل‌دهنده‌ی اصلی و فرعی روغن دامی رو می‌تونیم در دو بخش بررسی کنیم:

۱. ترکیبات طبیعی روغن دامی (محتوای ذاتی)

۲. مواد افزودنی یا ترکیبات ثانویه (در فرآوری صنعتی)

ترکیبات اصلی روغن دامی (طبیعی و ذاتی)

روغن دامی (چه پیه گاوی، روغن دنبه، یا روغن مرغ) عمدتاً از چربی‌های حیوانی حاصل از بافت‌های چربی تشکیل شده و ترکیبات اصلی آن عبارتند از:

الف. تری‌گلیسیریدها (Triglycerides)

بخش اصلی روغن دامی (حدود ۹۵ تا ۹۹ درصد وزن خشک)

ساختار اصلی از یک گلیسرول و سه اسید چرب

نوع اسیدهای چرب وابسته به گونه‌ی حیوانی، تغذیه و نحوه ذبح است.

ب. اسیدهای چرب عمده موجود:

اسید پالمیتیک (اشباع) – Palmitic acid

اسید استئاریک (اشباع) – Stearic acid

اسید اولئیک (غیراشباع) – Oleic acid

اسید لینولئیک (چندغیراشباع) – Linoleic acid

اسید میریستیک – Myristic acid

مقادیر جزئی از اسیدهای دیگر مثل لوریک، آراشیدیک و…

ج. کلسترول (Cholesterol)

از ویژگی‌های بارز چربی حیوانی

مقدار آن نسبت به روغن‌های گیاهی بالاست

نقش مهمی در تغذیه، اما پرمصرف بودنش مضر برای سلامت قلب است.

د. فسفولیپیدها و استرول‌ها (Phospholipids & Sterols)

در مقدار کم وجود دارند

خاصیت امولسیون‌کنندگی دارند و در پایداری روغن نقش دارند

هـ. ویتامین‌های محلول در چربی (A، D، E و K)

اگر روغن به‌صورت تازه و فرآوری‌نشده باشد، حاوی این ویتامین‌هاست

ویتامین A و D مخصوصاً در چربی حیوانی یافت می‌شن

و. آب و ناخالصی‌های طبیعی

در صورت فرآوری ناقص ممکنه مقداری آب، پروتئین، یا ذرات جامد باقی بمونه

در روغن صنعتی این ناخالصی‌ها با فیلتر و تصفیه حذف می‌شن

ترکیبات فرعی (افزودنی‌ها در فرآوری صنعتی)

در بعضی موارد، به روغن دامی برای بهبود کیفیت یا ماندگاری، افزودنی‌هایی اضافه می‌شود:

الف. آنتی‌اکسیدان‌ها (مثلاً BHA، BHT، توکوفرول طبیعی)

برای جلوگیری از اکسید شدن روغن در طول نگهداری

افزایش عمر مفید روغن

ب. مواد رنگی طبیعی یا مجاز (در صورت نیاز)

برای ایجاد رنگ یکدست یا بازاری‌تر

مثلاً بتاکاروتن (رنگ زرد طبیعی)

ج. طعم‌دهنده‌های طبیعی (بسیار نادر)

در موارد خاص استفاده می‌شود (مثلاً در روغن مرغ برای صنایع غذایی)

د. مواد پایدارکننده یا امولسیفایر

در مواقعی که روغن با مواد دیگر مخلوط می‌شود (مثل مخلوط با گیاهی‌ها یا در ساخت محصولات نیمه‌جامد)

ترکیبات اسید چرب در روغن دامی

ترکیب اسیدهای چرب در سه نوع رایج روغن دامی (پیه گاوی، دنبه گوسفندی، و روغن مرغ) رو به‌صورت توضیحی، بدون جدول، برات کامل شرح می‌دم:

پیه گاوی (روغن چربی گاو)

پیه گاوی چربی نیمه‌جامد با رنگ سفید یا زرد کم‌رنگه که از بافت چربی اطراف کلیه و اندام‌های داخلی گاو به دست میاد.

ترکیب اسیدهای چرب اصلی در آن:

اسید پالمیتیک (Palmitic Acid):

حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد؛ از مهم‌ترین اسیدهای چرب اشباع و عامل اصلی جامد بودن پیه در دمای محیط.

اسید استئاریک (Stearic Acid):

حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد؛ اسید چرب اشباع با نقطه ذوب بالا که در ساختار صابون‌ها هم کاربرد داره.

اسید اولئیک (Oleic Acid):

حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد؛ اسید چرب غیراشباع که موجب نرمی روغن و تأثیر مثبت بر بافت می‌شه.

اسید لینولئیک (Linoleic Acid):

مقدار کم (حدود ۲ تا ۵ درصد)؛ نوعی اسید چرب چندغیراشباع ضروری برای بدن.

دیگر اسیدهای چرب فرعی:

مثل میریستیک، لوریک، آراشیدیک؛ در مقادیر کمتر از ۳ درصد.

دنبه گوسفندی

دنبه، چربی اطراف دم و کلیه‌ی گوسفنده که در فرهنگ غذایی سنتی ایران جایگاه خاصی داره. بوی خاص و طعم قوی داره.

ترکیب اسیدهای چرب آن:

اسید پالمیتیک:

در حدود ۳۰ درصد؛ سهم بالایی در قوام و جامد بودن دنبه دارد.

اسید استئاریک:

در حدود ۲۰ درصد؛ باعث سفت شدن بیشتر نسبت به پیه گاوی می‌شه.

اسید اولئیک:

در حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد؛ نقش نرم‌کننده و امولسیون‌کننده دارد.

اسید لینولئیک:

کمتر از ۵ درصد؛ اهمیت تغذیه‌ای دارد ولی مقدارش کمه.

دیگر اسیدهای چرب:

اسید میریستیک در دنبه بیشتر از گاو دیده می‌شه (حدود ۵ درصد) که در ایجاد طعم خاص دنبه نقش داره.

روغن مرغ

این نوع روغن از چربی زیر پوست و اطراف احشاء مرغ به دست میاد. به علت نقطه ذوب پایین‌تر، حالت نیمه‌مایع یا مایع داره.

ترکیب اسیدهای چرب روغن مرغ:

اسید پالمیتیک:

حدود ۲۵ درصد؛ کمتر از پیه و دنبه، ولی همچنان مؤثر در قوام.

اسید اولئیک:

حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد؛ این اسید غالب‌ترین بخش روغن مرغه، باعث نرمی و روان بودن روغن می‌شه.

اسید لینولئیک:

حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد؛ برخلاف چربی گاوی و گوسفندی، روغن مرغ غنی‌تر از این اسید چرب ضروریه.

اسید استئاریک:

حدود ۵ تا ۱۰ درصد؛ کمتر از دو مورد قبلی.

دیگر اسیدهای چرب:

مقدار بسیار کمی اسید آراشیدیک، میریستیک و لوریک.

خلاصه مقایسه‌ای:

پیه گاوی: متعادل، نیمه‌جامد، درصد بالای اولئیک و استئاریک

دنبه گوسفندی: چرب‌تر و اشباع‌تر، با بوی خاص، نرم‌تر از پیه گاوی

روغن مرغ: سبک‌تر، نرم‌تر، غنی از اسیدهای چرب غیراشباع (مخصوصاً لینولئیک)